Eich cam cyntaf yw i ddeall rhai ffeithiau ynglŷn â realiti digartrefedd yng Nghymru. Efallai bydd rhai o’r rhain yn eich synnu…
Beth mae’n ei olygu i fod yn ddigartref yng Nghymru heddiw?
Soniwch am y gair ‘digartref’ ac mae llawer yn meddwl am bobl sy’n cysgu ar y stryd. Y gwirionedd yw mai rhan fach iawn o’r darlun yw pobl sy’n cysgu ar y stryd.
Bob blwyddyn yng Nghymru mae dros 15,000 o bobl yn cael eu gwneud yn ddigartref, yn cynnwys 2,800 o blant. O’r holl bobl hyn, bydd ychydig o gannoedd yn byw ar y stryd.
Bydd y gweddill yn ddigartref ‘cudd’ – yn cysgu ar soffa ffrind; yn byw mewn llety dros dro wedi’i ddarparu gan y cyngor; neu’n byw mewn cartrefi sydd mewn cyflwr gwael iawn, neu’n anaddas ar gyfer eu anghenion.
Bydd 10,000 pellach y flwyddyn yn dod o fewn dyddiau o golli eu cartref ac yn llwyddo i osgoi digartrefedd dim ond oherwydd gwaith caled gwasanaethau digartrefedd y cyngor ac asiantaethau eraill fel Shleter Cymru.
Pam bod pobl yn cael eu hunain yn ddigartref?
Mae’n gymhleth, ac yn gwahaniaethu o berson i berson. Ond mae yna ddau brif math o reswm pam bod pobl yn dod yn ddigartref:
Dros y 35 mlynedd diwethaf mae Shelter Cymru wedi gweld yr argyfwng tai yn chwarae fwy o rôl wrth greu digartrefedd. Does dim digon o dai fforddiadwy yn cael eu hadeiladu, ac mae hyn yn gwneud cartrefedd yn ddrutach i bawb – yn cynnwys chi.
Gyda lefelau rhent yn saethu i fyny, a bod yn berchen ar dŷ yn troi’n freuddwyd amhosibl, does dim syndod bod cymaint o deuluoedd yn ei chael hi’n anodd.
Ond byddai digartrefedd byth yn digwydd i fi… oni fyddai?
Byddech yn synnu. Mae pobl o bob math o gefndir mewn perygl. Yn naturiol, mae bod ar incwm isel yn ffactor risg mawr – ond nid yw bod mewn gwaith cyflogedig yn unrhyw fath o sicrwydd.
Y llynedd, gwnaeth bron i 19,000 o bobl ddefnyddio gwasanaethau Shelter Cymru ac roedd gan mwy nag un mewn pedwar ohonynt swydd.
Dyna pam mae’n rhaid i chi feddwl yn ofalus am yr iethwedd rydych yn ei ddefnyddio. Er enghraifft, yn Shelter Cymru dydyn ni byth yn defnyddio’r term “y digartref” oherwydd bod hyn yn gwneud i bobl deimlo yn llai na dynol. Pobl yw pobl digartref yn bennaf ac yn flaenaf.
Mae’r pamffled hwn a’r fideo hwn gan aelodau prosiect Daliwch Sylw Shelter Cymru yn chwalu rhai rhagfarnau cyffredin am ddigartrefedd. Maen nhw wedi cael eu cynhyrchu gan bobl sydd wedi bod yno, ac sydd yn gwybod am beth y maent yn siarad.
Mae help ar gael i bobl sy’n ei chael hi’n anodd cadw to uwch eu pennau. Ond mae’n hollbwysig ceisio help yn gynnar – y cynharaf y gwnewch chi hyn, yr hawsaf y bydd hi i ddatrys eich problemau.
Ydych chi’n berson ifanc? Ydych chi’n gweithio gyda phobl ifanc? Mae ein safle Agor Drysau yn cynnwys gwybodaeth ac adnoddau addysgol i helpu pobl ifanc i gael y cychwyn gorau posib mewn bywyd fel oedolion.
Dewch i wybod am y ffynonellau sydd ar gael rhag ofn y byddwch chi, neu rywun rydych yn ei adnabod, eu hangen rhyw ddiwrnod:
Mynnwch wybodaeth ar lein
Mae gan ein tudalennau Cyngor Ar Lein gyfoeth o wybodaeth ar beth i’w wneud mewn ystod eang o sefyllfaoedd. Gallwch hefyd lawrlwytho ein ap Housing Help sy’n cynnwys ein holl wybodaeth Cyngor Ar Lein, a map yn dangos ble rydym yn cynnal ein syrjeris lleol.
Mynnwch gyngor ar y ffôn neu drwy ebost
Rhif ein llinell gymorth yw 0345 075 5005, ar agor 9.30yb – 4yh, dydd Llun i ddydd Gwener. Gallwch hefyd gael cyngor drwy ebost.
Mynnwch gyngor wyneb yn wyneb
Mae ein gweithwyr achos yn cynnal syrjeris mewn lleoliadau ar draws Cymru gyfan. Chwiliwch am eich syrjeri agosaf yma.
Siaradwch â gwasanaeth Datrysiadau Tai eich cyngor
Mae cyfraith digartrefedd Cymru wedi newid, sy’n golygu bod gan gynghorau ddyletswyddau newydd i ddarparu cyngor a chymorth i bawb sy’n ddigartref neu sydd o dan fygythiad o ddigartrefedd. Dysgwch mwy yma ynglŷn â sut i wneud cais i’ch cyngor.
Byddwch yn ymwybodol o’r arwyddion
Efallai bod rhywun rydych chi’n ei adnabod yn dioddef yn dawel. Bydd y pamffled hwn 9 Arwydd a’r ffilm fer hon yn help i chi adnabod yr arwyddion bod rhywun o bosibl mewn perygl o golli ei gartref / ei chartref.
I roi terfyn ar ddigartrefedd yng Nghymru, mae angen i bawb gael cartref gweddus, fforddiadwy.
Beth allwch chi ei wneud i wireddu hyn? Dyma rai syniadau:
Gwnewch rywbeth am dai gwag
Mae’n warthus bod gennym dros 26,500 o dai gwag yng Nghymru. Os gwelwch chi dŷ gwag, gallwch ddefnyddio’r wefan hon i hysybysu’ch cyngor lleol.
Cefnogwch dai fforddiadwy yn lleol
Mae gwir angen tai newydd sydd yn wirioneddol fforddiadwy. Diolch byth, mae yna arwyddion bod y rhan fwyaf o bobl heddiw yn deall pam ei bod mor bwysig adeiladu tai fforddiadwy.
Os oes yna gynlluniau i adeiladu yn eich ardal chi, ymchwiliwch i’r hyn sy’n cael ei ystyried. A ydy’r rhan fwyaf o’r datblygiad neu’r holl ddatblygiad yn fforddiadwy? Os felly, ystyriwch leisio’ch cefnogaeth; siaradwch â’ch cynghorydd lleol, danfonwch sylwadau i’r awdurdod cynllunio lleol. Gall hyn fod yn arbennig o bwysig os oes pobl eraill yn lleol yn gwrthwynebu.
Mae gan Cymorth Cynllunio Cymru lyfryn defnyddiol sy’n esbonio sut y gallwch chi ddylanwadu ar geisiadau cynllunio yn eich ardal leol chi.
Os ydych yn landlord preifat
Mae gennych y grym i wneud gwahaniaeth go iawn i fywydau pobl. Peidiwch â dweud ‘na’ ar unwaith i ddarpar denantiaid sydd ar fudd-daliadau, neu sydd wedi profi digartrefedd. Mae’r canllaw hwn wedi’i ddatblygu gan landlordiaid preifat profiadol ac yn cynnwys llawer o gynghorion ar sut i weithio’n effeithiol gyda thenantiaid sydd o bosib yn fregus neu sydd ar incwm isel.
Os ydych yn berchen ar dir
Mae mwy a mwy o berchnogion tir yn ymhel ag adeiladu tai fforddiadwy – gwaddol gwych i’r gymuned leol. Mae gan Prince’s Foundation ganllaw ardderchog i helpu perchnogion tir i ddechrau datblygiad cynllunio poblogaidd.
Mae llawer o bobl yn poeni a ydy rhoi i bobl sy’n begera ar y stryd yn beth iawn i’w wneud. Dydyn ni ddim yn mynd i ddweud wrthych beth ddylech chi ei wneud – eich penderfyniad chi yw hynny. Ond dyma rhai cynghorion efallai yr hoffech eu hystyried pan yn penderfynu beth rydych chi yn bersonol am wneud.
Os ydych yn rhoi arian, mae’n rhaid i chi fod yn gyfforddus gyda gadael i bobl wneud eu penderfyniad eu hunain ar beth i’w wario arno. Y gwir yw nad oes gennych unrhyw syniad pa mor anodd y gall eu bywydau fod. Os ydych yn penderfynu rhoi arian, gwnewch e’n rhodd di-amod, o un person i’r llall.
Efallai y byddwch yn dewis rhoi bwyd neu eitemau defnydddiol eraill. Eto, parchwch ddewisiadau pobl. Dim ond oherwydd bod rhywun yn begera, dydy hyn ddim yn golygu y dylent fod yn hynod o ddiolchgar am bopeth a roddir iddynt, hyd yn oed os nad hynny roeddent yn ei ddymuno. Ceisiwch ofyn iddynt yn gyntaf a oes rhywbeth maent ei angen.
Gallwch ddefnydddio gwasanaeth Streetlink Cymru i helpu pobl sy’n cysgu ar y stryd. Mae’n well gan lawer o bobl ddefnyddio Streetlink yn hytrach na rhoi yn uniongyrchol i bobl sy’n begera. Pan rydych yn defnyddio’r gwasanaeth, mae’n danfon rhybudd i dimoedd estyn allan lleol sydd yn eu tro yn mynd i weld a yw’r person ar y stryd yn iawn.
Gall eich amser fod yn bwysicach na’ch arian. Mae’r ffilm fer ddirdynnol hon gan fyfyrwraig o Gaerdydd yn esbonio’r unigrwydd y gall pobl ar y stryd ei brofi, a’r gwahaniaeth y gall pum munud o sgwrs ei wneud. (Text on left – clip icon on right)
Beth bynnag rydych yn penderfynu ei wneud, mae’n hollbwysig cofio bod rhoi bwyd ac arian i bobl sy’n ddigartref yn ei hun ddim yn ddigon i roi terfyn ar ddigartrefedd.
Os ydych yn penderfynu rhoi, gwnewch yn siwr mai nid dyna’r unig beth rydych yn ei wneud. Os ydych yn penderfynu peidio â rhoi, gwewch rhywbeth arall yn lle.
Un o’r pethau mwy gwerthfawr y gallwch chi ei wneud yw bod yn rhan o’r ymgyrchu ar faterion sy’n mynd i’r afael â gwraidd y broblem o ddigartrefedd. Gall hyn fod mor fach ag arwyddo deiseb neu mor fawr a threfnu eich ymgyrch lleol eich hun.
Cadwch mewn cysylltiad â materion cyfredol. Ffordd hawdd o wneud hyn yw drwy arwyddo i gael gwybodaeth gyfredol am waith ymgyrchu Shelter Cymru.
Pryd bynnag bydd gwleidydd yn curo ar eich drws yn awyddus i gael eich pleidlais, gofynnwch iddo / iddi
Gallwch hefyd ein dilyn ni ar Facebook a Twitter – cadwch yn gyfredol gyda’n ymgyrchoedd
Mae nifer o ffyrdd o wirfoddoli eich hamser er mwyn helpu pobl i osgoi neu ddianc rhag digartrefedd. Mae helpu gyda ceginau cawl neu wasanaethau estyn allan yn opsiynau poblogaidd ond mae nifer o ffyrdd eraill y gallwch helpu.
Mae gan Shelter Cymru ystod eang o gyfleoedd gwirfoddoli ar draws Cymru gyfan yn cynnwys gwaith cyngor ar ddyled, gwaith gweinyddol, gwaith yn y cyfryngau, gwaith ymchwil, gwaith polisi a llawer mwy. Ewch i’r dudalen gwirfoddoli am fwy o wybodaeth.
Chwiliwch yn eich ardal leol i weld pa wasanaethau sydd ar gael. Codwch y ffôn i weld pa gymorth sydd ei angen arnynt.
Mae nifer o elusennau yn cael llwyth o geisiadau i wirfoddoli adeg y Nadolig – ond pan ddaw mis Ionawr, mae’r ffôn yn tawelu. Mae’n bwysig cofio bod digartrefedd yn fater sy’n parhau drwy gydol y flwyddyn.
Dewch yn llysgennad yn y gwaith. Byddwn yn rhoi gwybod i chi am ein hymgyrchoedd, digwyddiadau codi arian a gwaith ar gartrefedd. Y cyfan rydym yn gofyn i chi ei wneud yw trafod gyda’ch cydweithwyr a rhoi gwybodaeth iddynt am beth sy’n mynd ymlaen. Drwy wneud hyn, fyddwch chi a’ch cydweithwyr yn cefnogi Shelter Cymru – i helpu i roi terfyn ar ddigrtrefedd yng Nghymru am byth. Cysylltwch â ni am fwy o wybodaeth.
Llynedd, death 1 ymhob 169 person yng Nghymru atom ni am help. Roedd 41% o’r aelwyddydd a ddaeth atom yn cynnwys plant. Ni ddylai neb wynebu digartrefedd ar eu pen eu hunain. Ma eich cyfraniad i Shelter Cymru yn golygu bod gan bawb yng Nghymru rywle i droi ato pan fod angen help arnynt.
Petai pawb yng Nghymru yn cyfrannu £1.13 heddiw, gallem ariannu ein gwasanaethau am flwyddyn gyfan.
Mae nifer o ffyrdd gwahanol y gallwch ein cefnogi ac mae pob cyfraniad, waeth pa mor fychan, yn gwneud gwahaniaeth real.
 |
